Kariera muzyczna Krála zaczęła się w Czechosłowacji w latach 60. To wtedy wraz z przyjaciółmi założył studencką kapelę Saze. W roku 1966 wyjechał jednak z rodzicami i bratem do Stanów Zjednoczonych, gdzie w tamtym czasie rodził się właśnie punk. Szybko poznano się na jego talencie – jako gitarzysta grał z takimi sławami jak Patti Smith, Iggy Pop czy David Bowie.

Autor piosenki z listy wszech czasów

Nie tylko grał, ale również komponował. Pisał piosenki dla Patti Smith, Iggy’ego Popa czy zespołu Blondie. Jest współtwórcą hitu Dancing Barefoot, uznanego przez magazyn „Rolling Stone” za jedną z 500 najlepszych piosenek wszech czasów. „Napisałem tę piosenkę jeszcze w Czechach, gdy miałem 16 lat. Przechowałem ją. Kiedy kończyliśmy nagrywać płytę Wave, zorientowaliśmy się, że potrzebujemy jeszcze jednego kawałka. Wyciągnąłem więc kasetę, a Patti postanowiła, że napisze do tego słowa. Tekst był w całości o jej mężu” – cytuje wspomnienia Krála iRozhlas.

Był również reżyserem – w roku 1976 wraz z Amosem Poem nakręcił film The Blank Generation, pokazujący narodziny punk rocka. W latach 90. zaczął wracać do rodzinnych Czech, gdzie chętnie dawał koncerty. Jako producent muzyczny współpracował m.in. z Lucie, Anetą Langerovą czy zespołem Mňága a Žďorp. „Czuję się tu bardzo dobrze i jestem szczęśliwy, że mogę mówić po czesku. Przypominam tu sobie czasy mojej młodości, piękne chwile, które tu przeżyłem” – mówił w wywiadzie dla „Práva” w 2017 roku.

Czesi – tacy Polacy, ale trochę lepsi

Ivan Král zmarł w wieku 71 lat w swoim domu w Michigan. Według informacji pochodzących od jego rodziny, chorował na nowotwór.

„Nie wiadomo dlaczego, ale właśnie Czechy jakoś nas kręciły. Ameryka, owszem, ale Czechy jakoś bardziej realnie. Czesi to byli dla nas tacy Polacy, ale trochę lepsi. W końcu to nie Dariusz Kozakiewicz pojechał grać z Patti Smith, ale Ivan Kral” – pisał Andrzej Stasiuk w Jak zostałem pisarzem. Tym cytatem ze smutkiem żegnamy legendarnego czeskiego muzyka.

[Anna Maślanka]
[Cytat: Stasiuk A., Jak zostałem pisarzem, Gładyszów 1998, s. 122–123.]
[Fotografia: Cindy Hudson / The Blank Generation / Wikimedia Commons]