W tym roku przypada 50. rocznica 1968 roku. Choć w Polsce i ówczesnej Czechosłowacji wydarzenia owego roku miały odmienne wektory: w Polsce definitywnie przykręcano śrubę po odwilży 1956 roku i prowadzono haniebną, antysemicką kampanię, rozprawiając się przy okazji z ludźmi kultury i nauki, za to Czechosłowacja przeżywała wtedy kilka miesięcy relatywnej wolności, ale zakończył ją najazd wojsk Układu Warszawskiego w sierpniu 1968, więc w sumie efekt był dość podobny. W Polsce represje wobec środowisk kultury przyszły od razu po Marcu – aresztowania, zakazy druku, emigracja. Choć w porównaniu z Czechosłowacją skala tych działań nie była masowa, to jednak straty kultury polskiej i blizny krzywd moralnych odczuwalne są do dziś.

U naszych południowych sąsiadów represje pojawiały się stopniowo, ale spowodowały takie spustoszenie w czeskiej i słowackiej kulturze, że w latach 70. kraj ten nazywano Biafrą ducha. Młodsze pokolenia niewiele o tym wiedzą, a  trzeba o tym mówić.  Podczas tegorocznego Przeglądu będzie realizowany projekt Kultura zmasakrowana. Polska i Czechosłowacja 1968. W jego ramach wydana zostanie książka Josefa Škvoreckiego – Wszyscy ci wspaniali chłopcy i dziewczyny, odbędą się debaty oraz wystawa.

Debata I - 27.04.2018, godz.15.00, Avion

Co ma nam dziś do powiedzenia  literatura czeska i słowacka lat 60. ubiegłego wieku?

Jak dziś oceniamy twórczość Hrabala, Kundery, Škvoreckiego i innych pisarzy, którzy debiutowali w latach sześćdziesiątych? Czy ich dzieła nadal nas poruszają, czy to już może „muzeum”? A jak na tym tle wyglądają Słowacy?

(rozmowa z tłumaczami i znawcami literatury czeskiej i słowackiej)

Moderuje: Zbigniew Machej

Uczestnicy: Joanna Goszczyńska, Andrzej S. Jagodziński, Jan Stachowski

Debata II - 28.04.2018, godz. 15.00, Avion

Kino pod specjalnym nadzorem

Czechosłowacka Nowa Fala a kino „szkoły polskiej” i późniejsze, „kino moralnego niepokoju” – podobieństwa i różnice. Współczesny odbiór filmów z tego okresu. Czy „szkoła czechosłowacka” i „szkoła polska” miały twórczych kontynuatorów, czy te filmy były inspiracją dla młodszych pokoleń?

(rozmowa z reżyserami filmowymi i filmoznawcami)

Moderuje : Ewa Ciszewska

Uczestnicy: Jan Hřebejk, Martin Šulik, Andrzej Werner, Krzysztof Zanussi

Debata III - 29.04.2018, godz. 15.00, Avion

Mieli być artystami w likwidacji

Lata sześćdziesiąte w Polsce i Czechosłowacji – podobieństwa i różnice. Warunki debiutu młodych twórców. Kultura polska po Marcu '68 i czechosłowacka po Sierpniu '68. Losy artystów po 1968 roku.

Moderuje: Andrzej S. Jagodziński

Uczestnicy: pisarz i rabin czeski Karol Sidon, pisarz i dziennikarz słowacki Martin Šimečka, pisarz i reżyser Andrzej Titkow oraz reżyser i pisarz Janusz Zaorski

Spotkanie z tłumaczem Andrzejem S. Jagodzińskim – 1.05.2018 godz.16.00, Kornel i Przyjaciele

Książka Josefa Škvoreckiego Wszyscy ci wspaniali chłopcy i dziewczyny została wydana przez Wydawnictwo Pogranicze, Sejny 2018  wspólnie z Kinem na Granicy z okazji 20. edycji Przeglądu.

Prowadzenie: Łukasz Grzesiczak

Wystawa Praska Wiosna 1968

Wystawa podsumowuje z kilku perspektyw kluczowe wydarzenia historyczne tego okresu. Opisuje atmosferę lat 60. w kontekście europejskim, prezentuje nie tylko wydarzenia poprzedzające radziecką inwazję na Czechosłowację w sierpniu 1968 roku, lecz także efekty politycznej porażki poniesionej przez siły odwilżowe. Autorzy przedstawiają również tło kulturalne epoki. Autorką tekstów jest Lenka Lindaurová z Czeskiego Centrum, natomiast nadzór merytoryczny nad wystawą sprawował Jiří Suk z czeskiej Akademii Nauk. Ponad 20 instytucji pracowało nad skompletowaniem dokumentacji i ilustracji. Głównym źródłem była oczywiście Czeska Agencja Prasowa, a także pracownia fotograficzna Langhans, Muzeum Narodowe, Muzeum Sztuki Dekoracyjnej, muzea słowackie, Galeria Narodowa i wiele innych. Autorami części ilustracji są studenci Wydziału Designu w Pilźnie. Wystawę przygotowano w kilku wersjach językowych. Krąży po świecie w ramach obchodów 50. rocznicy wydarzeń Praskiej Wiosny.

Supported by: