Pomysł programu literackiego towarzyszącego głównemu, filmowemu tematowi Przeglądu Kino na Granicy pojawił się już pięć lat temu i od tego czasu jest stałym, ważnym elementem programu imprezy. Nazwano go Literatura na Granicy. Udział w spotkaniach jest bezpłatny.

W tym roku spotkania na Wzgórzu Zamkowym będą odbywać się w dwóch cyklach. Codziennie o 15:00 organizatorzy zapraszają na Literacki Hyde Park, czyli szybkie rozmowy o książkach, a o 16:00 – na Wyszehrad non-fiction, podczas którego omawiane będą tematy reportażu i literatury faktu.
- Fakt, że wracamy do spotkań na żywo jest bardzo istotny, bo wszyscy chyba już do tego tęsknią. Wcześniej nie było innego wyjścia, więc zeszłoroczna edycja odbyła się w Internecie, ale to jednak nie było to samo, co żywa debata – podkreśla Andrzej S. Jagodziński, autor programu Literatury na Granicy, tłumacz literatury czeskiej i słowackiej, dyplomata, publicysta, laureat Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus oraz czeskiej Nagrody Jiřiego Theinera.

Program spotkań Literatura na Granicy:

cykl: Literacki Hyde Park, czyli szybkie rozmowy o książkach

30 lipca

O tomie „Przełykanie włosa” Jána Ondruša, najważniejszego poety języka słowackiego drugiej połowy XX wieku, rozmawiać będą jego tłumacz Zbigniew Machej – poeta, tłumacz z języka czeskiego i słowackiego, laureat Nagrody „Literatury na Świecie” – oraz Tomasz Grabiński – tłumacz, menedżer kultury, laureat Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus za przekład powieści „Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)” słowackiego autora Pavla Rankova.

31 lipca

O publikacji „Havel od kuchni” – przesiąkniętej duchem absurdu książce kucharskiej z przepisami Václava Havla – porozmawiają jej autor Michael Žantovský, autor polskiego przekładu Andrzej S. Jagodziński oraz Julia Różewicz – bohemistka, tłumaczka, założycielka wydawnictwa Afera, w którym ukazało się polskie wydanie książki.

1 sierpnia

Eksperymentalna powieść „Ad acta” Partika Ouředníka w przekładzie Jana Stachowskiego będzie tematem dyskusji, w której udział wezmą: Teresa Drozda – dziennikarka radiowa, popularyzatorka czeskiej kultury, autorka podcastu Drozdowisko, Andrzej S. Jagodziński oraz Tomasz Grabiński.

2 sierpnia

O książce „Mroczne oblicze czeskiej literatury” poświęconej twórczości czeskich modernistów porozmawiają jej autorka Joanna Goszczyńska – polska bohemistka i słowacystka, tłumaczka, za swoją działalność naukową doceniona w Polsce Złotym Krzyżem Zasługi i na Słowacji - Wielkim Medalem św. Gorazda - międzynarodową nagrodą Słowackiej Akademii Nauk oraz Andrzej S. Jagodziński.

3 sierpnia

O zbiorze bajek dla dorosłych „Na ratunek Tałesowicz” czeskiego rabina, dramaturga i pisarza Karola Sidona rozmawiać będą tłumacz książki Andrzej Jagodziński oraz Teresa Drozda.

cykl: Wyszehrad non-fiction

30 lipca

Dyskusja poświęcona biografii, reportażowi biograficznemu i historycznemu oraz powieści dokumentalnej. Rozmawiać będą: Justyna Sobolewska – polska dziennikarka i krytyczka, autorka biografii „Miron, Ilia, Kornel”. Opowieść biograficzna o Kornelu Filipowiczu”, Michael Žantovský – czeski dyplomata, publicysta i pisarz, autor biografii Václava Havla i wydanej również w Polsce książki kucharskiej „Havel od kuchni” oraz Silvester Lavrik – słowacki pisarz, poeta i dramaturg, autor dostępnej również po polsku powieści „Zu” (przeł. Jacek Bierut) oraz nieprzetłumaczonej dotąd na język polski powieści dokumentalnej o „ostatniej baronowej”, Margicie Czóbelovej. Dyskusję poprowadzi Andrzej S. Jagodziński.

31 lipca

O reportażu wyszehradzkim porozmawiają: Mariusz Szczygieł – pisarz i dziennikarz, prezes Fundacji Instytut Reportażu, jeden z najbardziej poczytnych i najczęściej przekładanych polskich reporterów, autor bestsellerowych książek o historii i kulturze Czech („Gottland”, „Zrób sobie raj”, „Láska nebeská”), Andrej Bán – słowacki reporter, fotograf i publicysta, twórca fotoreportaży dokumentujących słowacką rzeczywistość, w Polsce znany z książki „Słoń na Zemplinie. Opowieści ze Słowacji” (przeł. Miłosz Waligórski) oraz János Tódor – autor reportaży i tekstów publicystycznych poświęconych m.in. zagadnieniu asymilacji społeczności romskiej, konfliktom społecznym na Węgrzech, problemom ksenofobii, rasizmu i wykluczenia. W rolę moderatorów wcielą się Filip Ostrowski i Juraj Koudela – założyciele słowackiego wydawnictwa Absynt, specjalizującego się w literaturze non-fiction.

1 sierpnia

Tematem dyskusji będzie literatura faktu o Bałkanach i krajach Partnerstwa Wschodniego. Głos zabiorą: Paweł Smoleński – polski reporter, pisarz i dziennikarz, autor książek poświęconych m.in. tematyce bliskowschodniej („Irak. Piekło w raju”, „Izrael już nie frunie”, „Oczy zasypane piaskiem”) i polsko-ukraińskiej („Pochówek dla rezuna”, „Syrop z piołunu. Wygnani w akcji „Wisła””), Tomáš Forró – słowacki reporter dokumentujący kryzysy i konflikty m.in. w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej, Ameryki Południowej i Azji Południowej, autor książki „Donbas. Svadobný apartmán v hoteli Vojna”, Petra Procházková – czeska dziennikarka i reporterka, autorka relacji z ogarniętych konfliktami zbrojnymi terenów byłego Związku Radzieckiego, a także Afganistanu, Kaszmiru i Timoru Wschodniego, w Polsce znana przede wszystkim jako autorka książki „Ani życie, ani wojna. Czeczenia oczami kobiet” (przeł. Grzegorz Sowula) oraz Péter Muszatics – węgierski reżyser-dokumentalista, scenarzysta, historyk kina i eseista, autor książkowych relacji z podróży po Europie Środkowej i Wschodniej. Rozmowę moderować będzie Martin M. Šimečka – słowacki pisarz, dziennikarz i publicysta, założyciel wydawnictwa Archa, były redaktor naczelny słowackiego dziennika „Sme” i czeskiego tygodnika „Respekt”, aktualnie komentator „Denníka N”.

2 sierpnia

Wyszehradzkie spojrzenie na Afrykę, Amerykę Południową, Bliski i Daleki Wschód. Udział w rozmowie wezmą: Wojciech Jagielski – polski dziennikarz, reporter i pisarz, były korespondent wojenny, autor książek poświęconych problemom Afryki, Azji Środkowej, Kaukazu i Zakaukazia (m.in. „Modlitwa o deszcz”, „Wieże z kamienia”), Markéta Pilátová – czeska pisarka i dziennikarka, autorka tekstów poświęconych współczesnej Ameryce Południowej (publikowanych m.in. w tygodniku „Respekt” i dzienniku „Lidové noviny”) oraz wydanych w Polsce powieści „Żółte oczy prowadzą do domu” (przeł. Katarzyna Dudzic, Tomasz Grabiński) i „Z Baťą w dżungli” (przeł. Agata Wróbel), Marek Vadas – słowacki pisarz, miłośnik i promotor kultury afrykańskiej, w Polsce znany przede wszystkim za sprawą zbioru opowiadań „Uzdrowiciel” (przeł. Małgorzata Dambek) oraz András Földes – węgierski dziennikarz, korespondent wojenny, autor książek o konfliktach zbrojnych w Libii, Iraku i na Ukrainie, twórca wideoreportaży dokumentujących życie w obozach dla uchodźców. W roli moderatora wystąpi Piotr Górecki – polski dziennikarz telewizyjny i reporter, były korespondent Telewizji Polskiej w Pradze i korespondent wojenny.

3 sierpnia

O niepisanych zasadach sztuki reportażu rozmawiać będą: Wojciech Tochman – polski pisarz, reporter i publicysta, współzałożyciel Instytutu Reportażu, wykładowca Polskiej Szkoły Reportażu, autor książek poświęconych m.in. powojennej Bośni („Jakbyś kamień jadła”), Rwandzie („Dzisiaj narysujemy śmierć”), filipińskim slumsom („Eli, Eli”) i Kambodży („Pianie kogutów, płacz psów”), Andrej Bán – słowacki reporter, fotograf i publicysta, kilkukrotny laureat słowackiej Nagrody Dziennikarskiej, Petra Procházková – czeska dziennikarka i reporterka, wieloletnia korespondentka wojenna, János Tódor – węgierski pisarz i dziennikarz śledczy, laureat węgierskiej Nagrody im. Josepha Pulitzera oraz Węgierskiej Nagrody Prasowej. Dyskusję poprowadzi Andrzej Drobik – historyk, dziennikarz, publicysta, animator kultury, autor książki „Bolko Kantor. Prawy prosty”, inicjator i redaktor zbioru wywiadów „Rozmowy o Śląsku Cieszyńskim”.