Zacznijmy od dwóch nowości, przetłumaczonych przez Andrzeja S. Jagodzińskiego – wielokrotnego gościa festiwalu Kino na Granicy. Pierwsza to wydane w połowie września nakładem wydawnictwa Universitas Słowacja. Dzieje obojętności [Medzi Slovákmi (Stručné dejiny ľahostajnosti od Dubčeka k Ficovi)] Martina M. Šimečki, znanego słowackiego publicysty. Książka, która skupia się na najnowszej historii Słowacji – od czasów reżimu komunistycznego aż po nam współczesne – pomaga lepiej zrozumieć Słowaków i zmiany zachodzące w słowackim społeczeństwie. To cenna lekcja na temat kraju, który przez wiele lat pozostawał w cieniu Czech.

Druga książka, która ukazała się niedawno w przekładzie Jagodzińskiego, to Mówić prawdę [Mluviti pravdu] Josefa Formánka (Wydawnictwo Krytyki Politycznej). Sam tłumacz określa ją jako „brutalną kronikę okrutnego XX wieku” i twierdzi, że równać się z nią mogą tylko trzy wielkie czeskie powieści – Obsługiwałem angielskiego króla i Zbyt głośna samotność Bohumila Hrabala oraz Przypadki inżyniera ludzkich dusz Josefa Škvoreckiego.

Na Formánka warto zwrócić uwagę także dlatego, że był gościem ostatniej edycji Kina na Granicy. Widzowie festiwalu mieli okazję obejrzeć film Uśmiechy smutnych mężczyzn [Úsměvy smutných mužů] w reżyserii Dana Svátka na podstawie bestsellerowej powieści Formánka o tym samym tytule.

Coś o rodzinie, coś o mrocznej Pradze

23 października swoją premierę w Polsce ma natomiast nowa książka Petry Soukupovej, Najlepiej dla wszystkich [Nejlepší pro všechny]. Pisarka specjalizuje się w tematyce relacji rodzinnych – według jej scenariusza i na motywach jej książki Zniknąć [Zmizet] powstał film Na krótko [Na krátko] (reż. Jakub Šmíd), który zaprezentowaliśmy w trakcie ostatniej edycji Kina na Granicy. Najlepiej dla wszystkich także dotyka trudnej problematyki rodziny. Książka, która nominowana była do najbardziej prestiżowej czeskiej nagrody literackiej Magnesia Litera, po polsku ukazuje się w przekładzie Julii Różewicz w wydawnictwie Afera.

Lada dzień nakładem wydawnictwa Claroscuro Publishing House ma się także ukazać zbiór opowiadań Praga Noir [Praha Noir], w której znani i cenieni czescy autorzy snują swoje opowieści o Pradze tajemniczej i mrocznej niczym z kryminałów noir. W tomie znalazło się m.in. opowiadanie zmarłego dwa lata temu Petra Šabacha. To świetna okazja, by przypomnieć sobie prozę czeskiego humorysty, na podstawie której Jan Hřebejk w duecie z Petrem Jarchovskim stworzyli jedne ze swoich najbardziej znanych filmów. Wśród nich Pod jednym dachem [Pelíšky] i Pupendo, które widzowie Kina na Granicy mieli okazję obejrzeć w trakcie 20. edycji festiwalu, w ramach retrospektywy Jana Hřebejka.

Dla wspominających Pojedynek Tłumaczy

Jeszcze w tym roku możemy się spodziewać również polskiego wydania powieści Corvina, czyli książka o krukach [Korvína čili Kniha o havranech] Petra Rákosa. To właśnie fragment tej książki otrzymali do tłumaczenia Andrzej S. Jagodziński i Jan Stachowski w ramach Pojedynku Tłumaczy – wydarzenia towarzyszącego ostatniej edycji Kina na Granicy.

Uczestnicy spotkania zainteresowani samym tekstem będą mogli go poznać w całości w przekładzie Olgi Czernikow. Książka wyjdzie nakładem wydawnictwa Amaltea.

Rozmowy o życiu, piwie i gulaszu

A już początek przyszłego roku to najnowsza powieść Jaroslava Rudiša, Czeski raj [Český ráj]. Ten jeden z najbardziej oryginalnych czeskich prozaików jest również współautorem komiksowej serii Alois Nebel. Na jej podstawie Tomáš Luňák nakręcił głośny film, którego fragment zaprezentowany został po raz pierwszy właśnie na festiwalu Kino na Granicy, w 2008 roku. Sam pisarz również gościł wówczas w Cieszynie.

Czeski raj to kameralna opowieść o grupce mężczyzn, którzy przesiadują razem w saunie, rozprawiając o życiu, śmierci, kobietach, historii i polityce, ale też o tym, jak przyrządzić najlepszy gulasz i ile piw dziennie wypijać, by utrzymać się w dobrym zdrowiu. Na podstawie książki powstał już w Czechach popularny spektakl teatralny. W Polsce powieść ukaże się w wydawnictwie Książkowe Klimaty, w tłumaczeniu Katarzyny Dudzic-Grabińskiej.

Rudiš na ekranach kin

Przypominamy, że na kanwie poprzedniej książki Jaroslava Rudiša nakręcony został film Aleja Narodowa [Národní třída] w reżyserii Štěpána Altrichtera, wyświetlany obecnie w czeskich kinach. Jego premierę zapowiadaliśmy na naszej stronie już na początku września, tytuł znalazł się również wśród wrześniowo-październikowych rekomendacji Martina Novosada, czeskiego dyrektora programowego Kina na Granicy.

[Anna Maślanka]
Fotografia główna: ginnerobot / IWoman / CC BY-SA