Andrzej Wajda, Polska, 1976
Monument. Wybitny Człowiek z marmuru jest filmem o kręceniu filmu. Młoda reżyserka, reprezentująca nowe, bezkompromisowe pokolenie twórców, przygotowuje dokument o przodowniku pracy, niegdyś wyniesionym na piedestał, a później z niego strąconym i wreszcie zapomnianym, zagubionym w odmętach dziejów Polski. W oparciu o archiwalne nagrania i rozmowy z ludźmi bohaterka rekonstruuje historię idealisty, który został zniszczony przez władzę. Człowiek z marmuru nawet po 40 latach od premiery jest dziełem wyjątkowo świeżym, dynamicznym i ekspresyjnym, napędzanym równocześnie gniewną i ekstatyczną energią. Robiliśmy ten film naprawdę z wielką wiarą, że jest przeciwko systemowi, którego nie akceptowaliśmy. To były ogromne, fantastyczne emocje – wspominał scenograf Allan Starski, dla którego był to drugi z wielu projektów zrealizowanych z Andrzejem Wajdą.
Piotr Mirski
