Ondřej Trojan, Czechy, Słowacja, Austria, 2003
II wojna światowa, czas bohaterstwa, ale też nieustającego strachu. Okres, w którym dla całych rzesz ludzi liczył się przede wszystkim jeden cel: przeżycie. Główna bohaterka, pracująca w mieście jako pielęgniarka, pomaga w działaniach ruchu oporu. Kiedy wróg wpada na ślad konspiracji, dziewczyna musi bezzwłocznie uciekać. Schronienie znajduje we wsi Żelary. W imię zachowania pozorów postanawia wyjść za prostego, niepasującego do niej mężczyznę. Małżeństwo z rozsądku powoli ewoluuje w coś szczerego i poważnego. Tymczasem obserwujemy życie lokalnej społeczności: chwile radości i ulgi, mniejsze i większe konflikty. Chociaż wieś może wydawać się enklawą spokoju, to wojna i przemoc cały czas czają się za horyzontem, gotowe, aby zburzyć mozolnie budowany ład. Żelary było nominowane do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny.
Piotr Mirski
